وقتی به دنیای شلوغ و پر ازدحام آنلاین فکر می‌کنیم، دنیایی که روزانه میلیون‌ها مطلب در آن تولید و منتشر می‌شود، این سوال برای‌مان پیش می‌آید که چقدر احتمال دارد کسی از میان تمام گزینه‌های موجود سراغ مطلب ما بیاید؟
راستش را بخواهید هیچ تضمینی وجود ندارد. این ما هستیم که باید مخاطب را مجبور کنیم از بین همه‌ی این محتواها متن ما را برای خواندن انتخاب کند. لازمه‌ی این اتفاق این است که محتوایی تولید کنیم که بدون دشواری خوانده شود. به این محتوا اصطلاحاً محتوای قابل اسکن کردن می‌گویند و ما در این مطلب همه‌چیز را درباره‌ی نوشتن چنین محتوایی به شما آموزش می‌دهیم.
محتوای قابل اسکن کردن چیست؟
قبل از این‌که به این سوال جواب بدهیم خوب است نگاهی به این آمار بیندازید:
۵۵٪ از افراد زمانی کمتر از ۱۵ ثانیه را به صورت فعال در یک صفحه می‌گذرانند. یعنی بیشتر کاربران در کمتر از ۱۵ ثانیه وب‌سایت‌ها را ترک می‌کنند. چرا؟
وقتی مخاطب برای گرفتن پاسخ یک سوال به صفحه‌ی وب‌سایت شما هدایت می‌شود، در ابتدا کل آن صفحه را با یک نگاه کلی از نظر می‌گذراند. اگر صفحه‌ی شما بتواند در این زمان کوتاه او را برای ماندن و دقیق خواندن متقاعد کند که هیچ، در غیر این صورت کاربر زیر ۱۵ ثانیه صفحه را ترک می‌کند.
این‌جا همان‌جایی است که محتوای قابل اسکن کردن به کمک ما می‌آید. محتوای قابل اسکن کردن محتوایی است که با یک نگاه اجمالی بتوان فحوای کلام آن را فهمید.
محتوای قابل اسکن کردن محتوایی است که شیرین و حاوی پیامی مهم باشد؛ محتوایی با جمله‌ها و پاراگراف‌های کوتاه که در مجموع به بخش‌های کوچکی تقسیم شده تا مخاطب بتواند آن را به راحتی از نظر بگذراند.
این قالب نوشتاری مناسب خواننده‌ی قرن ۲۱ است. این قالب طوری طراحی شده تا از به رگبار بستن خواننده توسط اطلاعات جلوگیری کرده و او را در کسری از ثانیه به محتوا علاقه‌مند کند.
چگونه محتوای قابل اسکن کردن بنویسیم؟
دکتر جاکوب نیلسن که در زمینه‌ی تعامل انسان و کامپیوتر تخصص دارد معتقد است محتوای شما برای درگیر کردن مخاطب و تشویق او به ادامه دادن مطلب، باید قابل اسکن کردن باشد. دکتر نیلسن محتوای قابل اسکن کردن را با این سه عبارت توضیح می‌دهد:
- مختصر بنویسید: با کمترین میزان کلمات ممکن حرف‌تان را بزنید.
- طوری بنویسید که با یک نگاه بتوان کل متن را دید و درک کرد.
- از زبان عینی استفاده کنید: مثال بزنید و از حقایق و اتفاقات زندگی روزمره استفاده کنید.
بیایید بر اساس همین سه تعریف دکتر نیلسن نوشتن محتوای قابل اسکن کردن را یاد بگیریم.
- مختصر بنویسید.
بسیاری از نویسندگان عادت دارند هنگام نوشتن روده‌درازی کنند. این اتفاق به دلایل مختلف می‌افتد مثلاً نویسنده بیش از حد به جزئیات می‌پردازد. چرا؟ چون هوش، تخیل یا دانش مخاطب را دست کم می‌گیرد و فکر می‌کند باید همه‌چیز را موبه‌مو برای او توضیح دهد.
یکی دیگر از دام‌هایی که نویسندگان در آن گرفتار می‌شوند ارائه‌ی چندبار‌ه‌ی اطلاعات به صورت‌های مختلف است. دقت کنید که اگر اطلاعاتی که می‌دهید آن‌قدر ضروری نیستند که لازم باشد به تناوب در متن شما تکرار شوند، از این تکرار بپرهیزید.
بعضی نویسندگان هم عادت دارند جمله‌های‌شان را پیچ‌وتاب بدهند و همه‌چیز را سخت‌تر از آن‌چه هست بیان کنند. این نویسندگان به جای استفاده از کلمه‌ها و عبارت‌های ساده و روزمره که همه‌ی ما از آن‌ها استفاده می‌کنیم، دست به دامن بعضی کلمات و عبارات مهجور، قدیمی و پیچیده می‌شوند. این کار علاوه بر این‌که متن شما را طولانی می‌کند، خواندن و فهم آن را هم برای خواننده سخت می‌کند.
بزرگ‌ترین نویسندگان معتقدند که هنر نویسندگی در این است که بیشترین حرف را با کمترین تعداد کلمات بزنید و از پرگویی و روده‌درازی برهیز کنید.
- طوری بنویسید که با یک نگاه بتوان کل متن را دید و درک کرد.
تحقیقات دکتر نیلسن نشان داد که ۷۹٪ افراد، صفحات وب را اسکن می‌کنند. بنابراین اگر می‌خواهید مخاطب مطلب شما را بخواند باید مطلب را برای اسکن شدن بهینه کنید.
در این قسمت برای شما توضیح می‌دهیم که یک مطلب چگونه برای اسکن شدن بهینه می‌شود.
- برجسته کردن قسمت‌های مهم
بولد کردن و مورب کردن قسمت‌هایی از متن، نوشتن بعضی عبارت‌ها با رنگی متفاوت از رنگ اصلی متن، لینک‌سازی داخلی و اقداماتی از این دست به مشخص شدن قسمت‌های مهم متن شما کمک می‌کند.
در این صورت وقتی مخاطب با متن مواجه می‌شود مهم‌ترین قسمت‌های آن را به راحتی می‌بیند و می‌تواند بفهمد که متن شما به دردش می‌خورد.
در این مرحله دقت کنید که در برجسته کردن متن زیاده‌روی نکنید زیرا این کار باعث کاهش تأثیر یا حتی تأثیر معکوس آن می‌شود.
- زیرعنوان
متنی قابل اسکن کردن است که به قسمت‌های کوچک مجزا با زیرعنوان‌های واضح و گویا تقسیم شده باشد. استفاده از زیرعنوان به مخاطب کمک می‌کند تا مطلب را بهتر و با سرعت بیشتر بفهمد.
- بولت‌گذاری
بولت‌گذاری یکی از بهترین روش‌ها برای شکستن یک متن طولانی به قسمت‌های کوتاه و قابل فهم است. این کار باعث می‌شود تا موارد مختلف را به صورت یک لیست تمیز و مرتب درآورید؛ لیستی که با یک نگاه گذرا می‌توان آن را خواند و فهمید.
- فضای سفید
هیچ چیز به اندازه‌ی یک تکه متن به هم پیوسته که هیچ فاصله‌ای بین پاراگراف‌های آن نیست برای مخاطب ترسناک نیست. هنگام نوشتن محتوا به این دقت کنید که در متن خود و بین پاراگراف‌های مختلف، فضاهای سفید قرار دهید تا هم متن شما سروشکل بهتری بگیرد و هم چشم‌های مخاطب بعد از خواندن قسمتی از متن استراحت کند.
گنجاندن فضای سفید بین پاراگراف‌ها هم مثل بولت‌گذاری، متن شما را سازمان‌دهی و آن را قابل اسکن کردن می‌کند.
- پاراگراف‌های متمرکز
خوانندگان آنلاین به دنبال راه‌های آماده هستند. بنابراین دوست دارند وقتی یک پاراگراف را می‌خوانند، به سرعت مطلب را درک کرده و به سراغ مورد بعدی بروند. پس بهتر است هر پاراگراف بر موضوعی خاص تمرکز کند و از پرداختن به موارد دیگر و حاشیه‌ای بپرهیزد.
- هرم وارونه
هرم وارونه مدلی است که نحوه‌ی صورت‌بندی و ارائه‌ی اطلاعات در متن را به ما نشان می‌دهد. براساس مدل هرم وارونه باید در ابتدا اطلاعات جذاب‌تر و مهم‌تر را به مخاطب بدهیم. این‌جا جایی است که دهانه‌ی هرم گشاد است و مخاطب حوصله‌ی بیشتری برای خواندن متن ما دارد.
هرچه به سمت قسمت‌های تنگ‌تر هرم، یعنی به سمت رأس آن می‌رویم، می‌توانیم اطلاعات کمتر مهم را در آن بگنجانیم. طوری که اگر مخاطب متن ما از میانه رها کرد، خیال‌مان راحت باشد که قسمت‌های مهم و قابل توجه‌ترین اطلاعات را در ابتدا گرفته و پیام محتوای ما را دریافته است.
با رعایت هریک از این موارد توجه خواننده مدام به متن شما جلب می‌شود و احتمال این که متن را به‌طور کامل بخواند افزایش می‌یابد.
- از زبان عینی استفاده کنید: مثال بزنید و از حقایق و اتفاقات زنگی روزمره استفاده کنید.
دکتر نیلسن می‌گوید مردم زبان عینی را به زبان ذهنی ترجیح می‌دهند. منظور از زبان ذهنی زبان مقالات علمی و تئوری‌های خشک و بی‌روحی است که امروزه کمترکسی به خواندن آن‌ها علاقه نشان می‌دهد. به جای آن استفاده از زبان عینی، زبانی که پر از توصیفات گویا و مثال‌های واقعی و قابل فهم باشد، به خواننده کمک می‌کند تا راحت‌تر با شما ارتباط برقرار کند.
ساده، روان و واقعی بنویسد و اغراق نکنید. مخاطب‌های شما آدم‌های باهوشی هستند که فرق حقیقت و اغراق را خوب می‌فهمند. سعی کنید صادقانه و عینی بنویسید تا بتوانید اعتمادشان را جلب کنید.
منابع: