حتماً کلمه‌ی وایرال را زیاد شنیده‌اید؛ مطالب، تصاویر و ویدئوهایی که ناگهان در فضای اینترنت سروصدای زیادی می‌کنند و میلیون‌ها بار دیده و به اشتراک گذاشته می‌شوند.
در دنیای کسب‌وکارهای دیجیتال تولید محتوای وایرال یا ویروسی آرزوی هر بازاریاب محتواست؛ محتوایی که باعث شود تا کاربران جهان مجازی بارها آن را ببینند و گزینه‌ی اشتراک‌گذاری را برایش لمس کنند.
دراین مطلب به جست‌وجو برای پیدا کردن جواب این دو سوال می‌پردازیم:
• محتوای وایرال یا ویروسی چیست؟
• این محتوا چه ویژگی‌هایی دارد؟
محتوای وایرال یا محتوای ویروسی چیست؟
محتوای وایرال یا ویروسی هر محتوایی است که از طریق لینک‌های وب‌سایت یا شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت در اینترنت پخش می‌شود. این محتوا می‌تواند مقاله‌ای علمی باشد یا یک تصویر یا یک ویدئو. بنابراین هر نوع محتوای آنلاین که به اندازه‌ی کافی مورد توجه کاربران قرار بگیرد و آن‌ها را وادار به اشتراک‌گذاری کند، می‌تواند به‌صورت ویروسی منتشر شود.
چرا ویروسی؟
ویروس‌ها اجرام بسیار کوچکی هستند که به‌محض ورود به یک سلول زنده با سرعتی سرسام‌آور شروع به تکثیر شدن می‌کنند و میلیاردها نسخه از خود را در زمانی بسیار کوتاه می‌سازند.
محتواها در گستره‌ی بی‌کران اینترنت هم چنین وضعیتی دارند؛ چیزهایی بسیار کوچک که به محض بارگذاری در اینترنت می‌توانند مانند یک ویروس تکثیر و در زمان کوتاهی همه‌جا پخش شوند.
باتوجه به حجم بالای محتواهای اینترنتی، اطمینان یافتن از توجه مخاطب، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های شرکت‌هاست. بازاریابی وایرال برای این شرکت‌ها راهی کم‌هزینه است تا بیشترین میزان توجه را به خود جلب کنند.
عصر دیجیتال فرصت‌های جدیدی را برای برقراری ارتباط با تعداد بیشتری از مشتریان بالقوه فراهم کرده؛ فرصت‌هایی مانند «اشتراک‌گذاری» در رسانه های اجتماعی. با بازاریابی ویروسی، محتوا مانند ویروس به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و هر کاربر خود به سفیر برند تبدیل می‌شود.
چرا محتوای وایرال برای ما مهم است؟
یک محتوای وایرال می‌تواند در زمانی بسیار کوتاه به‌طرز چشم‌گیری شما را بر سر زبان‌ها بیندازد و میزان بازدید از وب‌سایت یا صفحات اجتماعی‌تان را زیاد کند.
محتوای ویروسی باعث می‌شود مردم نام تجاری شما را بشناسند. در نتیجه این شناخت منجر به افزایش دنبال‌کنندگان و نهایتاً افزایش سودآوری مالی در مدت‌زمانی کوتاه خواهد شد. همان‌طور که می‌بینید این روش از تبلیغات پولی بسیار کم‌هزینه‌تر و پربازده‌تر است.
اما وایرال شدن به همین راحتی هم نیست.
اجازه بدهید ببینیم چه چیزی محتوای وایرال را از دیگرمحتواها متمایز می‌کند.
محتوای ویروسی چه ویژگی‌هایی دارد؟
- مقبولیت اجتماعی
محتوایی وایرال می‌شود که بتواند مخاطب را به بازنشر آن ترغیب کند؛ چیزهایی که باعث شوند با اشتراک‌گذاری آن مطلب او بین دیگران بامزه، باهوش و باسواد به‌نظر بیاید. بنابراین برای تولید محتوای ویروسی باید به‌روز باشید و مدام حال‌وهوا و سلیقه‌ی مخاطب عام را بررسی کنید.
برای مثال اگر در زمانی که جامعه درگیر یک تراژدی اجتماعی ماند تلفات و ویرانی‌های سیل یا زلزله است محتوایی شوخ‌طبعانه و بامزه تولید کنید، نباید توقع داشته باشید محتوای‌تان ویروسی شود. هیچ‌کس دوست ندارد در چنین شرایطی با بازنشر یک مطلب خنده‌دار، احساسات عمومی را جریحه‌دار و به آن بی‌احترامی کند. قول معروفی هست که می‌گوید هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد.
- جدابیت بالا
محتوا باید چیزی در خود داشته باشد که در وهله‌ی اول مخاطب را به خواندن ترغیب کرده و در وهله‌ی بعد او را برای اشتراک‌گذاری آن تحریک کند. چنین محتوایی منعطف و مخاطب‌پسند است زیرا می‌تواند طیف گسترده‌ای از اقشار جامعه را درگیر کند.
مردم بیشتر تمایل دارند چیزهایی را به اشتراک بگذارند که قبلاً به‌نوعی به آن فکر کرده‌اند اما نمی‌دانسته‌اند آن را چه‌طور با دیگران درمیان بگذارند؛ دغدغه‌هایی که همه با آن درگیرند اما کسی درباره‌شان حرف نزده. محتوایی که بتواند این موضوعات و دغدغه‌ها را از ذهن مردم بیرون بکشد و به شکلی گیرا بیان کند، مردم را برای انتشار و اشتراک‌گذاری برمی‌انگیزد.
- واکنش احساسی
محتوایی که بتواند باعث بروز واکنش احساسی شود به احتمال زیاد ویروسی می‌شود. این احساسات شامل احساسات مثبت و منفی است؛ شادی، هیجان، شگفت‌زدگی، حیرت، ترس، غم، خشم و ... اگرچه تحریک احساس مخاطب به نحو مثبت راهکار مطلوب‌تری است، اما نباید تأثیر احساسات منفی را دست کم گرفت. گاهی مثلاً برای بیدار کردن وجدان جمعی درمورد مسئله‌ای انسانی لازم است محتواهایی تولید کنید که مخاطب را غمگین یا خشمگین کند.
این نکته را فراموش نکنید که انسان موجودی تک‌بعدی نیست. پس به این صورت نیست که در هر زمان تنها یک حس در او بیدار باشد و سایر احساسات خاموش. احساسات در سطوح مختلف به‌طور هم‌زمان انسان را درگیر می‌کنند. پس اگر می‌خواهید وایرال شوید بهتر است محتوای شما ترکیبی از احساسات مثبت و منفی را در مخاطب بیدار کند تا در سطوح مختلف بر او تأثیر بگذارد.
- تأثیر عمومی
انسان موجودی اجتماعی است که بسیاری از رفتارهایش تحت تأثیر رفتار عمومی جامعه است. ما به‌طور ناخودآگاه رفتار آدم‌های موفق را تقلید می‌کنیم تا شبیه آن‌ها شویم.
یک پست وایرال باید بتواند جامعه را به‌طور عمومی به حرکت درآورد تا همه به تأثیر از هم در صدد بازنشر آن برآیند.
- ارزش عملی
مطالبی که ارزش عملی دارند مطالبی هستند که مخاطب آن‌ها را مفید می‌داند. بنابراین یکی از ویژگی‌های محتوای وایرال این است که به درد مخاطب بخورد؛ این محتوا می‌تواند طرز تهیه‌ی یک غذای جدید و نوآورانه باشد یا چگونگی رفع نقص یک دستگاه که همه را دچار مشکل کرده و ...
محتوای ویروسی مفید و آموزنده است. اگر محتوای شما صرفاً به ذکر توانایی‌ها و ویژگی‌های شاخص کارتان بپردازد توجه مخاطب را به خود جلب نمی‌کند. محتوا باید به مخاطب نشان بدهد که می‌تواند مشکلی را برایش حل کند یا کیفیت زندگی‌اش را ارتقا بدهد.
- قصه‌گویی
مردم عاشق داستان‌اند. ممکن است یک پست به‌لحاظ عملی بسیار مفید و راه‌گشا باشد اما چون از عنصر قصه‌گویی خالی است، آن‌طور که باید و شاید دیده نمی‌شود. پس اگر می‌خواهید پست‌تان دیده و همه‌گیر شود، قدرت داستان‌سرایی را از یاد نبرید.
- تازگی
طبق تحقیقات محققان علوم اعصاب، هنگامی که مغز انسان با موضوعی تازه مواجه می‌شود با ترشح دوپامین میل به جست‌وجو را در انسان ایجاد می‌کند.
حقیقت این است که پیدا کردن موضوعات جدید کار بسیار دشواری است. اما تازگی فقط به موضوع محدود نمی‌شود. شما می‌توانید موضوعی قدیمی را از زاویه‌ای نو نگاه کنید و به بیان مسائلی درباره‌ی آن موضوع بپردازید که کم‌تر درباره‌ی آن صحبت شده.
طبیعی است که شما نمی‌توانید یک‌بار دیگر چرخ را اختراع کنید. اما همیشه می‌توانید چرخ را از زوایای تازه بررسی کنید و چرخ بهتری نسبت به آن‌چه در بازار موجود است بسازید.
- کنجکاوی
کنجکاوی بخش بزرگی از تحقیقات روانشناسی مرتبط با تولید محتوای ویروسی را به خود اختصاص می‌دهد. مطالبی که کنجکاوی مخاطب را برانگیزند، در جلب نظر آن‌ها موفق‌ترند.
مردم دوست دارند هرزمان که احساس کردند بین آن‌چه می‌دانند و آن‌چه می‌خواهند بدانند فاصله‌ای افتاده، آن فاصله را پر کنند. محتوای شما باید این فاصله را برای مخاطب به‌وجود بیاورد تا بتواند او را برای کلیک کردن روی لینک محتوا یا باز کردن پست اینستاگرام‌تان کنجکاو کند.
اگر چنین فرصتی را برای کاربران‌تان ایجاد کنید، اگر باعث شوید تا بتوانند این خلاء را پر کنند، به آن‌ها انگیزه داده‌اید تا محتوای شما را ببینند و آن را با دیگران هم به اشتراک بگذارند.
- سادگی
محتوای وایرال محتوایی است که برای مخاطب عام تولید می‌شود و مخاطب عام یعنی قشر متوسط جامعه. پس اگر قصد دیده شدن در بین این قشر را دارید باید متناسب با آن‌ها محتوا تولید کنید.
محتوای ویروسی ساده و قابل فهم است. محتوایی که به مسائل پیچیده‌ی فلسفی بپردازد یا با زبانی متکلف و سخت با مخاطب حرف بزند مقبولیتی پیدا نمی‌کند. یک مطلب ساده و کاربردی هم اگر با زبانی نامفهوم بیان شود، مخاطبان زیادی را از دست خواهد داد.
البته باید مراقب باشید ساده‌نویسی را با سطحی‌نویسی اشتباه نگیرید. مخاطب شما کم‌هوش یا بی‌سواد نیست. اتفاقاً دست کم گرفتن هوش مخاطب می‌تواند یکی از علت‌های وایرال نشدن محتوا باشد. ساده‌نویسی یعنی استفاده از کلمات همه‌فهم و بی‌تکلف؛ به‌طوری که مخاطب عام با هر سطحی از معلومات و دایره‌ی واژگان بتواند آن را بفهمد و با آن ارتباط برقرار کند.
منابع: